Narsistler Neden Hep Komplo Teorisi Üretiyor?

Komplo teorisyenlerine yönelik araştırmalar sürerken evvelce yapılan bir araştırma, özellikle narsist kişiliğe sahip olanların komplo teorileri oluşturmasının daha beklenen olduğunu ortaya koymuştu. Lakin bu araştırma, narsistlerin neden komplo teorileri oluşturmaya yatkın olduklarına değinmemişti.

Yapılan yeni bir araştırmaysa bu sorunsala bir karşılık verdi. Araştırma, narsistlerin komplo teorileri oluşturmaya olan yatkınlığına dair dört neden verdi ve bunları narsistliğe yol açan üç bileşene bağladı. Buna göre bu şahıslar, paranoya hisleri, neyin gerçek olup olmadığına dair argümanlara karşı saflıkları, baskın olma ve eşsiz olma ihtiyaçlarından dolayı komplo teorileri üretiyordu.

Bu dört neden, nasıl oluyor da komplo teorilerine yol açıyor?

Üstte sıralanan dört neden, narsistlikle temaslı olan üç bileşen ile paralellik taşıyordu. Bu üç bileşen dışadönüklük (çekicilik ve hayal kurma yoluyla egoyu güçlendirmeye ve hayranlık kazanmaya çalışmak), antagonizma (kibirli, sömürücü ve hak sahibi olmak) ve nevrotiklik (düşük özgüven ve utanç yaşamak) idi.

Araştırmacıların sıraladığı dört nedenin narsistleri nasıl komplo teorisi üretmeye ittiğiyse şu formda paylaşıldı:

Paranoya: Narsistlerin, öteki insanların onları ele geçirmek için var olduğuna ve kasıtlı olarak ziyan vermeye çalıştıklarına inanma eğilimi.
Hakimiyet ve kontrol muhtaçlığı: Narsistler, yanlış giden bir şey için farklı bir kümesi günah keçisi olarak kullanıyor ve cürmü değiştirmenin bir yolu olarak komplo teorilerini mantıklı bulabilir.
Benzersiz olma ihtiyacı: Narsistler, komplo teorileriyle herkese açık olmayan ‘ayrıcalıklı’ ve ‘gizli’ dokümanlara erişim vaat eder ve bu, onlara inananları daha özel kılar.
Saflık: Rastgele bir kişiyi güvenilmez ve manipülatif bilgilere karşı daha hassas hale getirir.

Araştırmacılardan telaş verici detay: Siyasetçiler, narsist olmaya daha fazla eğimli

Araştırmanın gerisindeki küme, ilgi alımlı bir açıklamaya da yer verdi. Araştırmacılara göre politikacılar, narsist olmaya karşı daha yüksek eğilime sahipler. Bu da hükümetlerin komplo teorilerine karşı daha hassas olma tehlikesi olduğu manasına geliyor.

Narsisizmin temel nedeni nedir?

Narsistik kişilik bozukluğunun nedeni bilinmemekle birlikte, bazı araştırmacılar biyolojik olarak savunmasız çocuklarda aşırı korumacı veya ihmalkar ebeveynlik tarzlarının etkisi olabileceğini düşünüyor. Genetik ve nörobiyoloji de narsisistik kişilik bozukluğunun gelişiminde rol oynayabilir.

Narsistler zeki midir?

Araştırmacılar, birçok narsistin kendilerini oldukça zeki, eleştirel düşünürler olarak algılasalar da, problem çözerken önemli yansıtıcı düşünme stratejilerini kullanma olasılıklarının daha düşük olduğunu buldular.